Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir? Mide Üşütmesi Nasıl Geçer?

Mide Üşütmesi Nedir?

Mİde üşütmesi, mide veya ince bağırsaklarda mukozanın tahriş olması veya inflamasyonu sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Tıbbi adı mide ve ince bağırsak iltihabı anlamına gelen gastroenterittir. Mide ve bağırsaklara ilişkin çeşitli rahatsız edici semptomlarla ortaya çıkan bu durumun enfeksiyonlardan beslenmeye kadar pek çok farklı nedeni olabilir. Ancak en yaygın nedenlerinden bir tanesi viral enfeksiyonlardır. Mide üşütmesi durumu, özellikle de hastalığın ilk günlerinde yaşam kalitesini belirgin şekilde düşürebilir. Bazı önlemlerle birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşmesi beklense de, uzun sürdüğü takdirde tıbbi destek gerektirebilir.¹

Mide Üşütmesi Neden Olur?

Mide üşütmesinin çeşitli nedenleri vardır. Bunlardan en yaygını norovirüs ve rotavirüs olarak adlandırılan virüs türlerinin yol açtığı enfeksiyonlardır. Ancak bunun haricinde de pek çok neden gastroenterit sorununu beraberinde getirebilir. Mide üşütmesi nedenlerinden bazıları şunlardır:^1,2

• Virüsler, bakteriler, parazitler ve mantarlardan kaynaklanabilen enfeksiyonlar
• Enfeksiyonlu biriyle temas veya ortak alan, eşya kullanımı
• Kirli suların tüketimi
• Mide ve bağırsaklara zarar veren kimyasallar
• Bazı ilaçlara veya besinlere karşı vücudun verdiği reaksiyonlar
• Gıda zehirlenmeleri
• Soğuk hava ve soğuk yiyecekler
• Aşırı yağlı veya baharatlı yiyeceklerin tüketimi

Mide Üşütmesinin Belirtileri Nelerdir?

Mide üşütmesinde, mide ve bağırsaklarda bir inflamasyon (iltihaplanma) söz konusudur. Bu durum çeşitli belirtileri beraberinde getirir. En yaygın mide üşütmesi belirtileri arasında şunlar yer alır:^3,4

• İshal
• Şişkinlik ve gaz
• Mide bulantısı ve kusma
• Mide ve bağırsaklarda kramp benzeri ağrılar
• Vücudun çeşitli bölgelerinde kas ağrıları
• Baş ağrısı
• Ateş ve titreme
• İştahsızlık
• Yorgunluk

Basit bir mide üşütmesinde ateş genellikle çok yüksek olmaz. İshal genellikle kanlı ishal şeklinde görülmez. (3) Çok yüksek ateş, kanlı ishal veya daha farklı şiddetli semptomlar varsa mutlaka vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve tıbbi değerlendirmeden geçilmelidir.

Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir?

Gastroenterit sorunuyla karşı karşıya olan pek çok birey “Mide üşütmesine ne iyi gelir?” sorusuna yanıt aramaktadır. Gerçekten de mide üşütmesi, çoğu zaman tıbbi bir tedavi gerektirmeden evde yapılabilecek basit uygulamalar ile kısa sürede iyileşebilen bir durumdur. Bu nedenle mide üşütmesine iyi gelen şeyler hakkında bilgi sahibi olmakta fayda vardır. Mide üşütmesine iyi gelebilecek bazı şeyler şu şekilde sıralanabilir:

• Bitki çayları: Mide üşütmesinde çok sıcak olmamasına dikkat edilmesi şartıyla ılık bitki çaylarının tüketilmesi, semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Özellikle de nane çayı mide üşütmesinde sıklıkla kullanılır. Mide bulantısı, kusma gibi semptomları rahatlatmasının yanı sıra sıvı kaybını da önlemeye yardımcı olacaktır. İsteğe göre çayın içerisine bir miktar limon da eklenebilir.⁵
• Maden suyu: Gastroenterit durumunda ishale bağlı olarak vücuttan yoğun bir şekilde sıvı ve elektrolit kaybı olur. Elektrolitler, kan basıncının (tansiyon) düzenlenmesinden kasların kasılmasına kadar vücudun pek çok kritik işlevinin gerçekleştirilmesinde rol oynar. Bu nedenle kaybedilen elektrolitlerin yerine konulması oldukça önemlidir. Maden suyu, çok iyi bir sıvı ve elektrolit kaynağı olduğundan mide üşütmesi sırasında soğuk olmamasına özen gösterilerek tüketilebilir. Ancak şekerli olanların tercih edilmemesi gerekir.⁵
• Zencefil: Mide bulantısını ve kusmayı azaltmada etkili doğal ilaçlardan bir tanesi olan zencefil, mide üşütmesine iyi gelen doğal ürünlerden bir tanesidir. Antiinflamatuar özelliğe de sahip olan zencefil, mide inflamasyonlarının yatıştırılmasına katkıda bulunabilir. Bunun için zencefil, bitki çaylarının içerisine dahil edilebilir veya taze olarak da tüketilebilir.⁶
• Patates: Haşlanmış ve yağsız bir patates, gastroenterit durumunda tüketebileceğiniz en güvenli ve uygun besinlerden bir tanesidir. Haşlanmış patates, yumuşak yapısı ile inflamasyon bulunan gastrointestinal sisteme zarar vermez. Bunun yanında kusma ve ishal ile kaybedilen temel elektrolitlerden bir tanesi olan potasyumun çok iyi bir kaynağıdır. Kolay sindirilebilir nişastalar içeren patates aynı zamanda suyun vücutta tutulmasına da yardımcı olarak dehidrasyonu önlemenize katkıda bulunabilir.⁴
• Muz: Haşlanmış patates gibi ishal, mide bulantısı, kusma gibi durumlarla mücadelenizi destekleyebilecek bir diğer besin de muzdur. Muz, ishal önleyici BRAT diyetinin de üyesidir. Mideyi yatıştırmaya yardımcı olan muz, potasyum içeriğinin yüksek olması ile elektrolit kaybını da önleyebilir.⁷
• Pirinç: İshal tedavisini destekleyen BRAT diyetinin bir diğer üyesi olan pirinç, mide üşütmesi sırasında tüketilebilecek bir diğer besindir. Yumuşak yapısı ile gastroenterit sırasında güvenle tüketilebilirken ishal sürecinde bağırsaklarda su tutulmasına da yardımcı olur.⁵
• Yoğurt: Probiyotik bakteriler içeren yoğurt, gastroenterit sırasında zarar gören bağırsak mikrobiyotasının dengelenmesine yardımcı olarak mide üşütmesi semptomlarını hafifletebilir. Bunun için az yağlı, probiyotik yoğurtların tercih edilmesinde fayda vardır.⁸

Mide Üşütmesi Nasıl Geçer?

Çoğu zaman bağışıklık sistemi, mide üşütmesinden kendi doğal süreçleriyle kurtulabilir. Bu birkaç gün gerektirecektir. Ancak bağışıklık sisteminizin çalışma sürecine destek olmak ve iyileşme sürecini kısaltmak için dikkat etmeniz gereken bazı konular mevcuttur. Mide üşütmesine ne iyi gelir sorusuna yanıt arayanlar için, gastroenterit sürecinde dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Bol sıvı alımı: Mide üşütmesinde en önemli konu sıvı alımıdır. İshal ile birlikte sıvı kaybı çok yüksek olabildiğinden mümkün olduğunca su ve sıvı gıda tüketmeye özen göstermek gerekir. Mide bulantısı varsa gün içerisinde sık sık küçük miktarlarda sıvı almak iyi bir tercih olacaktır.¹
• Sağlıklı ve Dengeli Beslenme: Tüketilen besinler mide üşütmesini iyileştirme yönünde çok fazla bir etki gösteremese de yanlış besinlerin tercihi mide üşütmesini oldukça kötüleştirebilir. Bu nedenle yağ, şeker, kafein veya süt içeriği yüksek olan ve yiyecek ve içeceklerin tüketiminden kusma ve ishali şiddetlendirmemek adına bir süre kaçınılmalıdır. Bunların yerine meyve suyu, et suyu, çorba, muz, pirinç, patates gibi seçenekler tercih edilmelidir.⁴
• Dinlenme: Tüm hastalıklarda olduğu gibi mide üşütmesinde de iyileşmeyi destekleyen en önemli şey dinlenmektir. Bağışıklık sisteminin gastroenterit ile mücadele için ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlayabilmek adına birkaç gün boyunca evde istirahat etmek, iyileşme sürecini belirgin şekilde kısaltabilir.¹

Mide Üşütmesi Nasıl Tedavi Edilir?

Mide üşütmesinin tedavisi çoğu zaman semptomların giderilmesine yönelik bir destekleyici tedavi şeklinde ilerler. Bu tedavi vücudun doğal iyileşme sürecini desteklerken ağrı, ateş gibi sorunları gidermeye odaklanır. Öncelikle vücutta sıvı kaybı (dehidrasyon) olup olmadığı değerlendirilmelidir. Özellikle de sıvı tüketememe, aşırı kusma gibi dehidrasyon ve elektrolit kaybı riski oluşturan durumlarda damar yoluyla sıvı takviyesi yapılması gerekebilir. Mide bulantısı için bulantı önleyici ilaçlardan yararlanılabilir. Ağrı ve ateş gibi semptomların giderilmesi için de ilaç tedavileri uygulanabilir. Bakteriyel kaynaklı bir ishal söz konusu ise antibiyotik kullanımı gerekebilir. Yine parazit kaynaklı durumlarda antiparaziter ilaçlar da reçetelendirilebilir.⁴ Bazı araştırmalar, probiyotik takviyelerinin kullanımının mide üşütmesinin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabileceğini gösterir. Gastrointestinal sistem içerisinde doğal olarak yaşayan yararlı bakteriler olan probiyotikler, bağışıklık ve sindirim sistemlerinin sağlığı için gereklidir. Probiyotiklerin tedavi sürecinde gerekli olup olmadığına hekim karar vermelidir.¹

Mide Üşütmesi Kaç Günde Geçer?

Mide üşütmesinin kaç günde iyileştiği, gastroenterit durumuna neden olan etkene bağlı olarak değişebilir. Ancak yaygın görülen viral gastroenteritlerde semptomlar, kişi enfeksiyon etkeni ile enfekte olduktan sonraki 1-3 gün içerisinde ortaya çıkabilir. Yukarıda da belirtilen semptomlar kişide hafif veya şiddetli şekilde görülebilir. Genellikle sadece bir veya iki gün süren mide üşütmesi, bazı durumlarda 14 güne kadar devam edebilir.³ Bir sağlık uzmanına başvurarak muayeneden geçmek önemlidir. Özellikle de çok şiddetli belirtiler varsa, ishale bağlı dehidrasyon (sıvı kaybı) geliştiyse veya hastalık beklenenden uzun sürdüyse derhal sağlık kuruluşlarına başvurulmasında fayda vardır.

Mide Üşütmesi Nasıl Önlenir?

Mide üşütmesi, yılın her döneminde ortaya çıkabilen yaygın sağlık sorunları arasındadır. Bu nedenle hastalıkla başa çıkma yöntemleri kadar önemli olan bir diğer konu da mide üşütmesinden korunma yollarıdır. Gastroenteritten korunmanın yolu, genel olarak hijyen kurallarından geçer. Bazı temel önlemler alarak ve hijyen kurallarına dikkat ederek mide üşütmesi sorununa yakalanma olasılığınızı büyük ölçüde azaltabilirsiniz. Bunun için almanız gereken önlemler şu şekildedir:^1,4

• Eller gün içerisinde sık sık yıkanmalıdır. Alışveriş arabaları, kapı kolları gibi çok sayıda kişinin dokunduğu yüzeylere dokunduktan sonra, bebek bezi değiştirdikten veya tuvalete gittikten sonra eller çok iyi bir şekilde yıkanmalıdır. Su ve sabuna erişme imkanı olmayan ortamlarda kullanmak üzere alkol bazlı el dezenfektanları taşınmalıdır.
• Mide üşütmesine veya genel anlamda bir enfeksiyona yakalanan bir aile üyesinin ardından enfekte kişinin dokunduğu tüm yüzeyler temizlenmelidir. Bu kişilerle ortak kullanılan malzemeler yıkanmalı, dezenfekte edilmelidir. Hasta kişi ile aynı evde yaşayan kişiler mümkünse aynı tuvaleti kullanmamalı, mümkün değilse her kullanım sonrası tuvalet temizliği yapılmalıdır.
• Yiyecekler; mide üşütmesine yol açan bakteriler, virüsler ve parazitler için önemli bir bulaşma yolunu oluşturur. Kontamine yiyeceklerle enfekte olmamak için yemek hazırlığı sırasında hijyene azami şekilde özen gösterilmelidir. Meyve ve sebzeler çok iyi bir şekilde yıkanmalı, et ve tavuk gibi gıdalar iyi pişirilmelidir. Çiğ et, tavuk gibi ürünlerin yemek hazırlığı sırasında farklı ürünlerle temasta bulunması önlenerek çapraz bulaşmanın önüne geçilmelidir. Enfeksiyon geçiren kişiler ise mümkünse yemek hazırlığı sürecine dahil olmamalıdır.
• Seyahatler, farklı mikroorganizmalarla temasa geçilmesine neden olarak gezgin ishali olarak adlandırılan duruma zemin hazırlayabilir. Bunu önlemek adına özellikle de ülke dışı seyahatlerde şişelenmiş su, paketlenmiş, soyulmuş veya pişirilmiş yiyeceklerin tüketilmesinde fayda vardır.

Bu gibi önlemleri almaya dikkat ederek mide üşütmesinden büyük oranda korunabilirsiniz. Eğer mide üşütmesi belirtileri yaşıyorsanız ve evde tedavi yöntemleriyle durumu kontrol altına alamıyorsanız hekiminize danışarak muayeneden geçebilir, tedavi alabilirsiniz. Ayrıca konu özelinde daha detaylı bilgi sahibi olmak adına “Sağlıksız bağırsak belirtileri”, “Stres bağırsakları etkiler mi?”, “Diyare ve gastroenterit” gibi diğer konu başlıklarımızı da inceleyebilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.